Дуойи фотиҳа

Ватан, халқ ва авлодлар манфаати учун яшаб,
одамлар хотирасида ўз изини қолдирган зотларни
-манзилларига муносиб кузаташуарни эслаш,
эъзозлаш ва зиёрат қилиш инсоний бурчлардандир.
Ҳар кандай бурч масъулият билан эгиз туилишини
инобатга олсак, утганларнинг бизда хақлари
борлиги ва биз уларнинг олдида масъул эканимиз
ЯК.ҚОЛ намоён булади. Аммо бу масъулият турли
таълимот, дунёкараш ва эътиқодларда турлича
талкн қилинган, уларнинг ҳар бирида узига хос
муносабатлар, ахлоқий тамойиллар шаклланган.
Мукаддас Исломдинимизда хдм оламдан утганларни
хотирлаш асосий ахлоқий масалалардан саналади ва
унингуз тартиб-қоидалари бор. Бу тартиб-доидалар
турли улкаларда яшовчи мусулмон халқларнинг
миллий ва этник Рсихологиясидаги умумийликларни
келтириб чикаргани, охир-оқибат умуминсоний
кадриятларнинг вужудга келишига омил булгани
билан ҳам алоҳида қимматга эга.
Маълумки, мамлакатимизда миллий истидлол
шарофати, хусусан, мух,тарам Президентимиз
рахнмолигида улуг аждодларимиз дадамжолари,
мадбаралари, диний маърифат масканлари, тарихий
ва мукаддас даргоҳлар ободонлаштирилиб,
зиёратгохдарга айлантирилди.Уларни минг-минглаб
фудароларимиз зиёрат дилишмодда. у ерларда
дуойи фотихдлар ўқилмоқда. Бундай имкониятларга
зиёратчилар шукроналар қилишмоқда. Зеро,
хотирлаш ва зиёрат - рух, эхтиёжи. Унинг мукаммал
адо этилишидан рух, Роканади ва кувват олади.
Хотирлаш якка холда хам) куРчилик уюшган холда
ҳам утказилиши мумкин. КуРинча, Ислом динига
асосланган хотирлаш кадриятлари диний уламолар
ва ходимлар томонидан бошкариб борилади. Шуни
хам таъкидлаш лозимки, диний ходимн
Зиёрат - бориб кўрмоқ, Ьуойи фотиҳа - рухдй мулоқот
одоби хақидаги фикрларни шакллантиради. Маълум
бир шахс, у хох, азиз авлиё булсин, хох, ота-она,
кариндош ёки дустбиродар булсин, улар мангумакон
тоРган жойга бориш инсонда ўша шахс туғрисидаги
хотиранингтулатикланишинитаъминлайди.«Зиёрат»
сузининг ўзи ҳам арабча булиб, «бориб кўрмоқ»
маъносини англатади.
Турли бидъат ва хурофотларга берилиш билан
зиёратчи асл муддаони унутиб, унга риё ва кибр
ғолиб келади. Натижада хам ахлоқий, хам шаръий
чегарадан чиш холати Райдо булади. Холбуки,
зиёрат асносида киши бу дунёда хар бир зотнинг
ва хар қандай муаммонинг ўткинчилиги, ҳаётлик
даврининг ғаниматлиги, инсон умри хокисорлик,
фвдойилик, камтарлик, оқибатлилик каби фазилатлар
билан кадр тоРиши хдқидаги тасаввур ва тушунчалар
хосил ҚИЛМ0ҒИ лозим.
Мархумлар хотирланганда, кадамжолари зиёрат
қилинганда уларга бағишлаб дуойи фотиха
уқилишининг узига х
٠
с маънавий-ахлоки асослари
бор. Улар хақида китоб муаллифи батафсил
тухталади. Зиёрат ч
٥
ғида инсон узини Ррок,
кашф этиши керак, ҳар хил булар-булмас сузлар
билан чалғиши мумкин эмас. Шунинг учун дуойи
фотихада, албатта, Куръони карим суралари ёки
улардан бир неча оятлар ўқилади. Бундан ташқари,
улар ИЛ0ҲИЙ насихатлардир.Улар зиёратчини ножоиз
ҳаракатлардан қайтаради, эзгу амалларга буюради,
сокин тафаккур қилишига, рухи таскин тоРишига
кумаклашади.