พระพุทธทำนาย

เล่าเรื่องพุทธทำนาย
ก็แลเรื่องพุทธทำนายทายพระสุบินพระเจ้าปเสนทิโกศลนี้ คนโบราณรู้กันดีแพร่หลาย ใครรจนาเป็นภาษาไทยไม่ทราบ แต่ได้ถือเอาเค้าความมาจากมหาสุบินชาดก ในนิบาตชาดก เรียกชื่อเพี้ยนไปว่า ทำนายฝันพญาปัตเถวน ในมหาสุบินชาดกนั้นเล่าว่า คืนหนึ่งพระเจ้าปเสนทิโกศล ทรงพระสุบินประหลาด ๑๖ ข้อ ก็ทรงหวาดหวั่นพระหฤทัย ดำรัสถามพวกพราหมณ์ให้พยากรณ์ พวกพราหมณ์กราบทูลว่าพระสุบินนั้นร้ายนัก ทูลแนะนำให้ท้าวเธอทรงทำพิธีบูชายัญแก้ แต่พระนางมัลลิกา พระมเหษีทูลขอให้พระสวามีเสด็จไปทูลถามพระพุทธองค์ให้ทรงพยากรณ์ พระพุทธองค์จึงได้ทรงพยากรณ์เป็นข้อๆ ไป เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาก็มีผู้ถือเอาเค้าความจากมหาสุบินชาดกนี้มาแต่งเป็นเพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยาไว้เหมือนกัน สำนวนเก่ากว่าเรื่องทำนายฝันนี้มาก เพลงยาวนั้นเรียกกันว่า เพลงยาวพุทธทำนาย ทายว่าจะเกิดยุคเข็ญเป็นมหัศจรรย์ ๑๖ ประการ คนโบราณจำกันได้โดยมากจนพูดติดปากเป็นคำพังเพยว่า
กระเบื้องจะเฟื่องฟูลอย
น้ำเต้าอันลอยจะถอยจม
ลางชนบทว่า น้ำเต้าน้อยจะถอยจม น้ำเต้าในที่นี้คือน้ำเต้าแห้งที่รวงเอาเยื่อในออก เหลือแต่เปลือกสำหรับใช้ตักน้ำ ผู้ต้องการทราบความพิศดาร โปรดอ่านเรื่องวิจารณ์เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา ซึ่งสมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงนิพนธ์ไว้ พระสุบิน ๑๖ ข้อนี้ดูออกจะถือๆ กันอยู่ เพราะมีปรากฎทั้งในคัมภีร์อรรถกถาทั้งในคัมภีร์ฎีกาอ้างถึง คนไทยโบราณจึงได้เชื่อเอาเป็นหลักฐาน เพราะคนไทยโบราณเรานั้นมักจะหันเข้าหาพระบาลีเป็นหลักสำคัญ ถึงกับกล่าวในเรื่องลางอย่างว่า ข้อนี้บาลีมิได้แก้ไข เป็นแต่ผู้ใหญ่ผู้เฒ่าเล่ามา หรือลางครั้งก็มักจะถามขึ้นว่า ข้อนี้ๆ พระตรัสไว้ที่ไหนบ้าง เราจะกล่าวหาท่านว่า แก่พระแก่เจ้าเต็มทีดังนี้ก็มิชอบ เพราะอย่างนี้เป็นศีลธรรม อย่างนี้แลเป็นวัฒนธรรมของตระกูลไทยโบราณเราแลฯ