Oilaviy hayot | Оилавий ҳаёт

Аллоҳ таъолога ҳамду санолар, Пайғамбаримиз Муҳаммад саллолоҳу алайҳи ва салламга, хонадонларига ва асҳобларига ҳамда қиёматгача уларга чиройли суратда эргашганларга Аллоҳнинг салоту саломлари бўлсин.

Биродаримиз Холид ибн Абдураҳмон Шаийънинг «Оилавий ҳаёт» деб номланган китобини эр-хотинлик мавзусида жуда фойдали ва нозик дид билан ёзилган деб ўйлайман.

Бу китобда Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам ҳидоятларидан узоқ бўлиш ҳамда хотинлар билан муомала қилишни билмаслик оқибатида вужудга келадиган муаммолар хусусида сўз боради. Шунингдек, Набий саллолоҳу алайҳи ва салламнинг аёллари ва қизлари билан қилган муомалалари, аёллар тарафидан содир бўлаётган номаъқул ҳатти ҳаракатлар, никоҳ тўйлари, аёллар каби маросимларни шариатга мувофиқ хурсандчилик билан ўтказиш лозимлиги, аёллар тарбиясига қаттиқ эътибор бериш, қизларнинг отаси устидаги ҳаққи, кўРхотинлик ҳамда уларни орасида адолат, тақсимот ишлари ва эр хотин ўртасида содир бўлган қийинчиликларни қандай бартараф этиш хусусида сўз боради.

Дарҳақиқат, бу рисола Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам ҳаётидан ёрқин суратни бизларга тақдим қилади-ки, бу билан кўР ҳонадондаги оилалар ҳаёти мустаҳкамланади.

Пайғамбаримиз Муҳаммад саллолоҳу алайҳи ва салламга Аллоҳнинг саловот ва саломлари бўлсин.

Солиҳ ибн Ғоним Аc-Cадлан.

Тирикликда ҳам вафот этгандан кейин ҳам эр-хотинлик ҳақларига риоя қилиш
Оиша розиёллоҳу анҳодан: «Мен Набий саллолоҳу алайҳи ва саллам аёллари ичида Ҳадича розиёллоҳу анҳога -гарчи у кишини кўрмаган бўлсам ҳам- рашк қилганимчалик биронтасига рашк қилмаганман. Чунки Набий саллолоҳу алайҳи ва саллам уни кўР эслардилар. Агар қўй сўйсалар, уни бўлакларга бўлар, сўнг Ҳадичанинг дугоналарига ҳам жўнатар эдилар.

Бир куни мен Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва салламга “Гўё дунёда Ҳадичадан бўлак аёл йўқдай!”- деган эдим, Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам: «Ҳа, (дунёда) Ҳадичадек аёл бўлмаган! У жуда ажойиб эди. Ундан фарзандларим ҳам бор»,- дедилар.

Ҳадисдан олинган сабоқлар

1) Ҳадисда Набий саллолоҳу алайҳи ва салламнинг олийжаноб хислатлари, гўзал сифатлари, ҳалимлиги ва аёлларига нисбатан -вафот этиб кетган бўлса ҳам- муҳаббати ҳамда ўша аёлидан кўрган яҳшиликларини унутмаганлиги зикр қилинган.

2) Ҳадисда Ҳадича розиёллоҳу анҳонинг фазли ва у муҳтараманинг Набий саллолоҳу алайҳи ва салламга қанчалик азиз ҳам суюкли бўлганликлари баён этилган.

3) Киши аёлининг қадр-қиммматини тириклигида ҳам вафот этгандан кейин ҳам унутмаслиги лозим.

Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва салламдедилар: «Сизларнинг энг яхшингиз ўз оиласига яхши муомалада бўлганганингиздир. Мен эса сизларнинг орангиздаги ўз оиласига энг яхши муомала қилгувчи кишиман.[2]

4) Рашкнинг[3] эр-хотин орасида мавжудлигига исбот бор. Рашк энг фозила аёллардан ҳам содир бўлиши мумкин.

Имом Табарий айтади:

«Рашк аёллар табиатида бўлгани учун рашк қилиш мумкин, лекин Аллоҳ ва Росули ҳаром қилган нарсаларга ўтиб кетмаслиги лозим».

5) Яхши кўрган кишингизнинг яхши кўрганларини ҳам яхши кўринг.

6) Айрим кишилар иккинчи хотинга уйлангандан кейин, аввалги хотинининг яхшиликларини эсдан чиқарадилар. Бу хато, албатта.



Аёллар билан мулойим муомала қилиб, улар муҳаббатини қозонмоқ лозим
Оиша розиёллоҳу анҳодан: «Хабаш найзабоз ўйинчи болалар масжидга ўйин кўрсатиб кириб келишди. Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам «Эй Ҳумайро[4]уларни томоша қилишни хоҳлайсизми дедилар. Мен: «Ҳа» дедим. Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам эшик ёнида турдилар, мен эса ёнларига келдим-да иягимни муборак елкаларига қўйдим ва яноғимни яноқларига текказдим. Хабашлар ўйин кўрсатиб: «Абул қосим жуда яхшидир»,- дейишарди. Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам «Етар энди» дедилар. Мен: «Ё Росулуллоҳ шошманг» дедим. Росулуллоҳ саллолоҳу алайҳи ва саллам бироз турдилар. Сўнг яна «Етар, энди» дедилар. Мен яна «Ё Росулуллоҳ, шошманг» дедим. Ҳабашларни томоша қилишни хоҳламас эдим, лекин мен аёлларга Росулуллоҳнинг мен учун турганликлари ва мени қадрлашлари аёлларга етиб боришини хоҳлардим. Alloҳ taologa ҳamdu sanolar, Payғambarimiz Muҳammad salloloҳu alayҳi sallamga wa, wa honadonlariga asҳoblariga ҳamda қiomatgacha ularga chiroyli suratda ergashganlarga Alloҳning Salote salomlari bўlsin.

Birodarimiz Holiday ibn Abduraҳmon Shaiyning "Oilavy ҳaot" Deb nomlangan kitobini er-hotinlik mavzusida zhuda foydali wa Nozick BITs Bilan ozilgan Deb ўylayman.

Boo kitobda Rosululloҳ salloloҳu alayҳi Wasallam ҳidoyatlaridan uzoқ bўlish ҳamda hotinlar Bilan muomala қilishni bilmaslik oқibatida vuzhudga keladigan muammolar hususida sўz boradi. Shuningdek, Naby salloloҳu alayҳi va sallamning Ayollar va қizlari bilan қilgan muomalalari, Ayollar tarafidan Sodirov bўlaotgan nomaқul ҳatti ҳarakatlar, nikoҳ tўylari, Ayollar cabine marosimlarni shariatga muvofiқ hursandchilik bilan ўtkazish lozimligi, Ayollar tarbiyasiga қattiқ etibor Berisha қizlarning OTAs ustidagi ҳaққi, kўphotinlik ҳamda ularni orasida Adolat, taқsimot ishlari wa er Hawtin ўrtasida Sodirov bўlgan қiyinchiliklarni қanday bartaraf etish hususida sўz boradi.

Darҳaқiқat, bu Risola Rosululloҳ salloloҳu alayҳi Wasallam ҳaotidan orқin suratni bizlarga taқdim қiladi-ki, bu Bilan kўp ҳonadondagi oilalar ҳaoti mustaҳkamlanadi.

Payғambarimiz Muҳammad salloloҳu alayҳi wa wa sallamga Alloҳning salovot salomlari bўlsin.

Soliҳ ibn Ғonim Ac-Cadlan.

Tiriklikda ҳam vafot etgandan Kejin ҳam er-hotinlik ҳaқlariga rioya қilish
Oisha roziolloҳu anҳodan: "Men Naby salloloҳu alayҳi Wasallam Ayollar ichida Ҳadicha roziolloҳu anҳoga -garchi in Chisinau kўrmagan bўlsam ҳam- Raschke қilganimchalik birontasiga Raschke қilmaganman. Chunki Naby salloloҳu alayҳi Wasallam uni kўp eslardilar. Agar қўy sўysalar, uni bўlaklarga bўlar, sўng Ҳadichaning dugonalariga ҳam zhўnatar edilar.

Bir Cooney Myung Rosululloҳ salloloҳu alayҳi wa sallamga "Gўo dunoda Ҳadichadan bўlak Ayol yўқday!" - Degan edim, Rosululloҳ salloloҳu alayҳi wa sallam: "Ҳa (dunoda) Ҳadichadek Ayol bўlmagan! In zhuda azhoyib Edie. Undan farzandlarim ҳam Bor "- dedilar.

Ҳadisdan olingan saboқlar

1) Ҳadisda Naby salloloҳu alayҳi va sallamning oliyzhanob hislatlari, gўzal sifatlari, ҳalimligi va aollariga nisbatan -vafot etib ketgan bўlsa ҳam- muҳabbati ҳamda ўsha aolidan kўrgan yaҳshiliklarini unutmaganligi dhikr қilingan.

2) Ҳadisda Ҳadicha roziolloҳu anҳoning Fazli wa y muҳtaramaning Naby salloloҳu alayҳi va sallamga қanchalik Aziz ҳam suyukli bўlganliklari baon etilgan.

3) Kishi aolining қadr-қimmmatini tirikligida ҳam vafot etgandan Kejin ҳam unutmasligi Losimo.

Rosululloҳ salloloҳu alayҳi wa sallamdedilar "Sizlarning Ang yahshingiz ўz oilasiga yahshi muomalada bўlganganingizdir. Myung Esa sizlarning orangizdagi ўz oilasiga Ang yahshi muomala қilguvchi kishiman. [2]

4) Rashkning [3] er-Hawtin orasida mavzhudligiga isbot boron. Raschke Ang Fozil aollardan ҳam Sodirov bўlishi mumkin.

Imam Tabari aytadi:

"Raschke Ayollar tabiatida bўlgani Uchun Raschke қilish mumkin, lekin Alloҳ wa Rosuli ҳarom қilgan narsalarga ўtib ketmasligi Losimo".

5) Yahshi kўrgan kishingizning yahshi kўrganlarini ҳam yahshi kўring.

6) Ayrim kishilar ikkinchi hotinga uylangandan Kejin, avvalgi hotinining yahshiliklarini esdan chiқaradilar. Bo Hato, albatta.

 

Ayollar Bilan muloyim muomala қilib, ular muҳabbatini қozonmoқ Losimo
Oisha roziolloҳu anҳodan "Habash nayzaboz ўyinchi bolalar maszhidga ўyin kўrsatib kirib kelishdi. Rosululloҳ salloloҳu alayҳi Wasallam "Hey Ҳumayro [4] ularni Tomosha қilishni hoҳlaysizmi dedilar. Myung: "Ҳa" dedim. Rosululloҳ salloloҳu alayҳi Wasallam eshik onida turdilar, Esa changed onlariga Keld da iyagimni Muborak elkalariga қўydim va yanoғimni yanoқlariga tekkazdim. Habashlar ўyin kўrsatib "Abul қosim zhuda yahshidir" - deyishardi. Rosululloҳ salloloҳu alayҳi wa sallam "Etar Andy" dedilar. Myung: "Yo Rosululloҳ shoshmang" dedim. Rosululloҳ salloloҳu alayҳi Wasallam biroz turdilar. Sўng yang "Etar, Andy" dedilar. Myung-yang "Yo Rosululloҳ, shoshmang" dedim. Ҳabashlarni Tomosha қilishni hoҳlamas edim, lekin changed aollarga Rosululloҳning changed Uchun turganliklari va Meni қadrlashlari aollarga etib borishini hoҳlardim.